Şiir yazmak isteyen ya da yazmaya yeni başlayanlar için, şiirin en güzel örneklerini vermiş olanlardan örnekler vereceğimi ilk yazıda belirtmiştim. Şiirleri dilden dile dolaşan şairlerden, şiirleri bestelenen, farklı dillere çevrilen şairlerden alıntılar yapacak ve onların şiire dair düşüncelerini ele alacağım.
Şiir nedir, sorusuna verilecek cevap; gelmiş geçmiş şair sayısı kadar farklı olacağı için bu sorudan önce “şiir neden yazılır, bir şair niçin şiir yazmak ister ?” sorularına cevap aramaya çalışalım.
“elbette umutsuzluğa düşerim bazen
elbette umutluyum her zaman
neden yazılır bir şiir
neden okunur bunca yazı
çünkü nasıl aşılabilir başkaca
insanın karmaşıklığı” diyor Edip Cansever.
Erbain isimli kitabına İsmet Özel ise aşağıdaki dizelerle başlar.
“Yaşamayı bileydim yazar mıydım hiç şiir?
Yaşamayabileydim yazar mıydım hiç şiir?
_Yaşama!
_Ya bileydim?
Yazar: Mıydım
Hiç: şiir. “
Nobel Ödüllü Meksikalı yazar, şair Octavio Paz “Şiir, üzerimizdeki örtüyü kaldırıp bize ne olduğumuzu gösterir ve bizi gerçekte olduğumuz şey olmaya çağırır” der.
Şairleri şiir yazmaya iten duygunun izini sürdüğümüzde şiir yolculuğumuzda çok tenha sokaklar aydınlanacaktır diye düşünüyorum. Herkesin yaşadığı ama kelimelere dökemediğini, herkesin hissettiğini ama boncuk misali dizemediğini sunar şairler. Peki neden şiir yazarlar ?
Aykırı şiirlerin şairi Ece Ayhan :
“Şiirimiz erkek emzirir abiler
İlerde kim bilir göz okullarına gitmek ister
Böylesi haftalık resimler görür ve bacaklanır abiler “ derken emzirmek imgesi ile şiiri nerelere koymuştur ?
Yunus Emre’nin “Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm” dediği gibi şairler şiirleriyle neye bürünürler? Şairler şiirleriyle nasıl görünürler?
Ünlü olmak, meşhur olmak için mi yoksa bütün o efsunlu dizeler?
Yoksa bir kavganın, mücadelenin kılıcı mıdır insanı sarsan beyitler?
Sevgiliye söylenememiş yarım kalmış hecelerin kalpteki gölgelerinin kelimelere yansıması mıdır imgeler ?
Şairler neden sığınırlar şiir kalesine ? Şairler mültecisi midir yoksa şiir ülkesinin. Eğer öyleyse neyden kaçarak iltica ederler ? Soruları art arda sayfalar dolusu dizmek, sıralamak mümkün.
Şairlerin kendi mısraları , kendi ifadeleri ile bu yolculuğa çıkalım istiyorum ki şiir yolculuğumuzda bize benzeyen portrelerin ellerinden tutalım. Tutalım ki ezberlenen mısraların attığı kalplerle kendi mısralarımızı buluşturalım. Buluşturalım ki gerçekten şiir yazıp yazmadığımızı anlayalım.
İlk yazıda da belirttiğimiz gibi herkesin yolu bir şekilde şiirle kesişmiştir bir dönem. Kolay mıdır peki “şair” sıfatını doldurmak ? İbni Haldun’a göre “Söz sanatları arasında şiir, elde edilmesi zor bir melekedir.” İbni Haldun şiire sadece bir söz sanatı gibi yaklaşmaz. Ona göre şiir; bilginin, haberin, doğrunun, yanlışın ve hikmetin de kaynağıdır. Şiir, bütün bunları yine şiirin ilkelerine, kurallarına uyarak ifade eder. Nazan Bekiroğlu da merak etmiştir şairlerin neden şiir yazdıklarını. “Şairlerin neden şiir yazdıklarını, pelikanların yavrularını neden kanlarıyla beslediklerini anladığım gün anladım,” der. Ece Ayhan’ın “şiirimiz erkek emzirir” bakış açısına bir kadın olarak Nazan Bekiroğlu anne pelikan gözüyle bakarken Zülfü Livaneli şairi bir kavganın, mücadelenin dili olarak görür. Arafat’ta Bir Çocuk kitabında “Bir kavganın,bir mücadelenin, çiçek açan hayatın dilidir şiir. Kavganın içinde bir nabız gibi atar ve yüceltir onu” derken Cemal Safi; “Kavga ve savaşlarda önce şairler ölür.” Der. Attila İlhan ise şairleri yaraları olan insanların nişanesi olarak görür. “Bazıları şiir sevmez, çünkü onların yaraları yoktur, yaraladıkları vardır.” Şairler neden şiir yazarlar sorusunun peşine düşmüşken Charles Bukowski biraz karamsar bir pencere aralar bizlere. “Şiir yazmanın insanı uçurumun kenarına sürükleyen bir yanı var. “
Gerçek şiirin peşine düşen izciler olarak bu mecrada en güzel örnekleri vermiş olanları tanımamızda, onları anlamamızda çok fayda var. Bu yüzden onların şiiri neden yazdıklarını, şiirde hangi manayı buldukları önemli. Yaraları olanlar şiirleri sever diyen Attila İlhan “Sanıyorlar ki, ağırlığı bu coşkuya verirlerse, ortaya has bir şiir çıkar. Yanılıyorlar. Şiir, heyecanla aklın dengesini içerir. Heyecan, duygusal düzeydeki izlenimleri yoğunlaştırırsa, akıl bilgi düzeyindeki verileri şiire katar “ şiirin matematiğine davet eder bizleri. Ataol Behramoğlu ise bir organizmaya benzetir şiiri. “ Şairin şiiri, onun kişiliğidir; bütün hayatıdır. Bu anlamda şiirsel yapının, neredeyse organik bir şey olduğunu düşünüyorum. Yaşayan, kımıldayan, soluk alıp veren canlı bir organizma.” Cahit Zarifoğlu niçin şiir yazıldığını direnmek , baş kaldırmak ile izah ediyor. “Sevgisizliğin dayatıldığı coğrafyalarda aşk şiiri yazmak bile başlı başına baş kaldırmaktır. “
Didem Madak’tan bir alıntı ile bitireyim yazımı.
“Bilirim kim dokunsa şiire eline bir kıymık saplanacak. “
Bir Cevap Yazın