İnsan, hikmetin sırları ile çepeçevre kuşatıldığı şu dünyada bilgi, birikim ve
irfanına göre herşeye mana yüklemekte, duygu, düşünce ve hayal dünyasını hikmet
paletinden aldığı  boya ve idrak fırçasıyla renklendirmektedir. Bakılan bir şey sıradan
görüntüsü dışında öyle çağrışımlar yapar ki, neredeyse o camid, cansız eşyalar
canlanıp dile geliverir. Bazen bir kayalık, bazen bir ağaç, bazen hiç de
önemsemediğimiz bir obje sadece olduğu ve göründüğü sıradanlıktan öte manalar
taşır üzerinde. Ve bazen de bir harf yırtar sıradanlık perdesini ve konuşmaya başlar.
                Arap alfabesinin 27. harfi olan “vav” da sıradanlığın dışına çıkıp, farklı mana
iklimlerinden tatlı esintiler sunar bize ve gönlümüzü yumuşatıp, tebessüm ettirir.
                Hem duruşuyla, hem yazılışıyla, hem çağrışımlarıyla, hem de Ebced
ilmindeki sayısal karşılığıyla aynı manzaraya farklı pencerelerden bakmamıza vesile
olur harf-i vav.

Göze çarpan ilk hali ile anne karnındaki bir
cenini andırır vav harfi, bir bakıma insanın nereden geldiğini, başlangıçta hangi hal
üzre olduğunu hatırlatır insana, arz üzerinde “küçük dağları ben yarattım” edasıyla
yürümesin diye. Ve aynı görünüş, zikre durmuş, kalbi Allah’a ram olmuş bir derviş
halini göz önüne getirir. İnsanın asli vazifesi olan Allah’ı(c.c) zikretmeyi ve
O’na(c.c)kulluğu hatırlatır, gaflet uykusundan kendini kurtarabilmişlere. Vav şekline
gelmiş bir insanın beden dili bize ne kadar muhtaç ve ne kadar aciz olduğunu söyler,
iki büklüm hali ile. Yalnız bu acziyet hali insanlara karşı değil, Kudret-i Sonsuz ve
Gani-yi bihesap Allah’a (cc) karşı bir acziyet halidir. Nasıl ki, anne karnındaki cenin,
rahimde bir kordonla beslenir ve anne ile sıkı bir irtibatı vardır, öyle de Rahman
suretinde yaratılan ve ilahi harem dairesine giren insan da kendi acziyetini anlayıp,
boyun büküp tüm hacatını Rahman ve Rahim Allah’tan (cc) istemelidir telkinini verir.
                Yine vav harfinin iki büklüm hali, içi dolu boyun bükmüş başaklara
çağrışımda bulunmakta ve asıl kemal ve olgunluğun tevazuda olduğunu
fısıldamaktadır.
                Bilen bilir, Arap alfabesinde Ebced hesabı denen bir ilim vardır. Bu hesaba
göre her harfe sayısal bir değer verilmiştir. Çeşitli amaçlar için kullanılan bu
hesaplamada “vav” harfinin ebced karşılığı, altıdır. İslamiyet sonrası Araplar, vav
harfinin ebced karşılığı olan altı sayısı ile imanın altı rüknünü birbiriyle
irtibatlandırıp adeta bir harfle önemli bir konuyu şifrelemişlerdir. Eskilerde vav
harfini görenler bu çağrışımla iman rükünlerini hatırlayıp, kendini yenilemesi
gerektiğini hatırlıyorlardı. Camilerdeki hat yazılarında ve süslemelerde vav harfinin
kullanılış amaçlarından biri de budur. Bazen ise iç içe geçmiş iki vav harfi gözünüze
çarpar. bu tür yazılışlarda da iki farklı niyet ve düşünce vardır;

                Hazır söz hat yazılarından açılmışken, hat sanatı ve hattatlar ile devam edelim. Hat sanatı  ile uğraşanlar, bu sanatın nasıl zor ve meşakkatli bir uğraş olduğunu bilirler. İnsanın edebi yönden gelişmesine yardımcı olan bu sanatta, kişi ciddi bir sabır ve tahammül imtihanından geçer. Günlerce, haftalarca belki aylarca boş kağıda çizilen sağdan-sola, soldan-sağa, yukarıdan-aşağı, aşağıdan-yukarı çizgilerden sonra elinize aldığınız kamış kalem ile parlak kağıda yazdığınız ilk harf, hocanızın meşkinde gördüğünüz vav harfidir. Neden ilk vav harfi yazılıyor peki? Çünkü yazımı en zor kabul edilen harf vav harfidir de ondan. Öyle ki, Osmanlı zamanı hattatları yazının güzelliğini, kalitesini sadece vav harfine bakarak hükme bağlayabiliyorlarmış, çünkü vav güzelse, diğer harfler de güzeldir.

                 Ve bir vav hikayesi;

                17. yüzyılın meşhur hattatı Hafız Osman Efendi, fırtınalı bir günde dolmuş kayıkla Beşiktaş’a geçecektir. Bir kayığa biner. Yol bitmek üzereyken kayıkçı ücretleri ister fakat Hafız Osman o gün aceleyle çıktığı için yanına para almayı unutmuştur. Kayıkçıya; “Efendi, yanımda param yok, ben sana bir “vav” yazayım, bunu sahaflara götür, karşılığını alırsın” der. Kayıkçı yüzünü ekşitip söylenerek yazıyı alır. Bir müddet sonra kayıkçının yolu sahaflar tarafına düşer. Bakar ki yazılar, levhalar iyi fiyatlarla alınıp satılıyor. Cebindeki yazıyı hatırlar ve götürür satıcıya. Satıcı yazıyı alır almaz “Hafız Osman vav’ı” diyerek açık artırmaya başlar. Sonuçta iyi bir fiyata “vav”ı satar. Kayıkçı bir haftalık kazancından daha fazlasını bu “vav” ile kazanmıştır. Bir gün Hafız Osman yine karşıya geçecektir ve yine aynı kayıkçıyla karşılaşmıştır. Yol bitmek üzereyken yine ücretler toplanır. Hafız Osman da yol ücretini uzatır. Kayıkçı “Efendi para istemez, sen bir “vav” yazıver yeter” der. Hafız Osman gülümseyerek; “Efendi, o “vav” her zaman yazılmaz. Sen dua et para kesemi yine evde unutayım” der.   

                Vavın camilerde kullanılan hat yazılarında ve süslemelerdeki önemine yukarıda değindik. bu cümleden olarak, bir de Bursa Ulu Cami‘de bulunan vav harfinden de bahis açmak gerek. İçerisinde şadırvanı, üç boyutlu Ka’be resmi, Ka’be örtüsünün bir parçası, hat yazılarının yazıldığı kalemleri, çivi kullanılmadan yapılan tahta oymalı minberi vb. gibi şeyleri barındırması ile müzeyi andıran bu caminin minberinin hemen sağında bulunan vav harfi, ziyaretçiler tarafından en fazla ilgi gören yerdir. öyle ki, çoğu zaman vav harfinin önü ya namaz kılanlarla, ya uzun uzun harfe bakanlarla veya grup halinde gelip de rehberi dinleyen insanlarla doludur. Daha önceleri ziyaretçiler elleri ile dokunup, vav harfinin tahrifine sebep oldukları için son restorasyon çalışmalarında üzeri bir camla örtüldü. Bu harfin bu kadar rağbet görme sebebi, yukarıda değindiğim manalardan fazlasına sahip. Camiyi ziyarete gelenlere vav karşısında iki rekat namaz kılınması tavsiye edilir, öncesinde anlatılan bir hikaye ile.